Z miejsca zdominował każdą dziedzinę sztuki. Art – déco, styl inspirujący się Bauhausem i nowoczesnym przemysłem, charakteryzuje się prostymi, zgeometryzowanymi formami. Artyści zachwycają się różnymi epokami, ważne stają się dla nich detale. Jaka jest jego historia? Czym charakteryzuje się nowy kierunek?
Tamara Łempicka, Adam i Ewa, serigrafia barwna na papierze, 115×74 cm, galeria Touch of Art
Krótka historia art – déco
Nazwa nowego nurtu pochodzi z języka francuskiego i oznacza sztukę dekoracyjną. Art – déco nie powstałby gdyby nie zmęczenie artystów secesją. Nieuporządkowane, niedokładnie rozplanowane wnętrza coraz mniej podobają się ludziom.
Zamiast dużej ilości przedmiotów wolą pomieszczenia, w których każdy element musi ze sobą współgrać. Nawet najmniejszy detal ma znaczenie. Bogato zdobione meble zastąpiono kanciastymi i bardziej zaokrąglonymi krzesłami, stolikami i kredensami. Ich twórcy stawiają na funkcjonalność, dobre wykonanie, fornirowanie i wykończenie mebli na wysoki połysk.
Artyści szybko zakochują się w art – déco. W 1925 roku nadarza się okazja do zaprezentowania nowego nurtu na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych i Przemysłu Współczesnego. Miłośnicy grafiki, designu, aranżacji wnętrz, ceramiki, strojów, biżuterii nie mogą oderwać oczu od pięknych, użytkowych przedmiotów wykonanych z drogich materiałów.
Sztuka dekoracyjna w architekturze
Na ekspozycji pokazano też bryły budynków inspirowane Bauhausem. Walter Gropius, założyciel pierwszej artystycznej uczelni w Austrii, promuje proste, zgeometryzowane formy. Ucieka od dekoracyjnych modnych w secesji ornamentów. Tłumaczy: „Nikt nie jest w stanie szczerze docenić cudzych umiejętności w dowolnej dziedzinie, jeśli sam wcześniej w pewnym stopniu nie zmierzył się z typowymi dla niej problemami i trudnościami”.
Dodaje: „Chcę, by zamiast narzucania rzeczywistości wyuczonych reguł, które mogą być do niej zupełnie nieprzystające, (architekt) potrafił samodzielnie wykorzystywać otaczające go uwarunkowania techniczne, ekonomiczne i społeczne do tworzenia prawdziwych, autentycznych form”.
Modne i intrygujące malarstwo art – déco
Na międzynarodowej wystawie sztuki art – déco w Paryżu nie może zabraknąć też malarstwa. W przeciwieństwie do zdobionych geometrycznymi wzorami tapet, mebli i dywanów, artyści czerpią z różnych kierunków. Najbardziej cenią kubizm, sztukę Orientu i sztukę ludową. Mocno zgeometryzowane akty, pejzaże, martwe natury stają się znakiem rozpoznawczym wielu twórców.
Sztuka Tamary Łempickiej
Jedną z takich malarek jest Tamara Łempicka. Uwielbiająca luksus i elegancję kobieta doskonale wpisuje się w schemat sztuki dekoracyjnej.
Swoje dzieła opiera na miękkim modelunku, mocnym kolorze i geometrycznych, festonowych formach kubistycznych. Rewolucjonizuje też konwencjonalny akt. Nagie, kobiece ciała maluje dla przyjemności, chce pokazać ich piękno.
Łempicka: „Często mnie pytano: «Dlaczego przedstawiła pani Adama i Ewę jako współczesnych kochanków na tle drapaczy chmur?». Odpowiedź zdaje się oczywista: dlatego, że od czasów Genesis przeznaczenie tych dwojga kochanków prześladuje ludzkość; ich postacie były od stuleci natchnieniem poetów i malarzy”. Nic dziwnego, że prace malarki szybko stają się modnymi i intrygującymi przedmiotami pożądania.
Art – déco w Polsce
Tradycyjna architektura i malarstwo secesyjne niekoniecznie podoba się polskim twórcom. Dlatego w latach 20. tworzą kilka ugrupowań, na czele ze słynnym „Blokiem” „Praesensem” i artystyczną spółdzielnią „Ład”. Postulują za uprzemysłowieniem i standaryzacją sztuki. Dążą do wykonywania ładnych i prostych mebli, grafik i ilustracji.
Rozwijanie sztuki współczesnej, publikacje na jej temat, a także promowanie polskiego malarstwa, grafiki, plakatu, ilustracji, poezji i architektury na świecie to główne założenia grupy „a.r.”. Jedno z najbardziej aktywnych i radykalnych stowarzyszeń wydaje artykuły o masowości sztuki.
Art – déco w wystroju wnętrz
Nowy kierunek stawia na proste, pozbawione nadmiernej dekoracyjności wnętrza. Tapety, meble i dywany zdobiono geometrycznymi wzorami, figurami przypominającymi trójkąty, prostokąty i półkola. Artyści inspirują się różnymi epokami, używają żywych, kontrastujących ze sobą kolorów. We wnętrzach art – déco króluje marmur, ebonit i gładkie szkło.
Fornirowane, kanciaste, a przy tym wygodne meble tworzono z najdroższych gatunków drewna: hebanu, mahoniu i orzecha włoskiego.
Cechy charakterystyczne dekoracyjnego stylu
Szybko okazuje się, że art – déco nie jest stylem dla każdego. W przeciwieństwie do secesji, w kierunku tym każdy, nawet najmniejszy detal idealnie pasuje do wnętrza. Chętnie sięgają po dokonania kultury ludowej, Orientu, a nawet kubizm. Ciekawe informacje na temat art – déco są dostępne tutaj: https://www.touchofart.eu/blog/art-deco-wyrafinowane-piekno-cz-i/
Art – déco w Touch of Art
Dekoracyjny styl kochają też współcześni twórcy. Jedną z takich artystek jest Katarzyna Kwapisz, autorka nieprzeciętnych kobiecych portretów, martwych natur, dzieł z motywami kwiatowymi i marynistycznymi. W każdej stworzonej przez siebie kompozycji poszukuje piękna. Zaskakujące barwy, delikatny i nieco zgeometryzowany rysunek to najważniejsze składniki jej malarstwa.
Mirosław Sobiech to kolejny artysta, który wysoko ceni art – déco. Sztuka dekoracyjna jest mu bliska z powodu Tamary Łempickiej. Tak jak malarka nieprzeciętnych aktów i portretów Sobiech używa kontrastujących ze sobą kolorów, prostych, zgeometryzowanych brył. Malarz przywiązuje duża wagę do detali, każdy element obrazu współgra ze sobą.
Więcej dzieł artystów tworzących obrazy art – déco: https://www.touchofart.eu/galeria/p/3/direction/2/, https://www.touchofart.eu/galeria/p/4/direction/2/.
Art – déco, nowy styl w sztuce, z miejsca spotkał się z dużym zainteresowaniem artystów i widzów. Nic dziwnego, że tworzone z pietyzmem przedmioty, aranżacje wnętrz, malarstwo i architektura są nadal popularne wśród współczesnych twórców.