Leon Tarasewicz, Abażur 2003 r., akryl na papierze, galeria Tpuch of Art
Nasycone kolory, przewaga linii i brył geometrycznych nad ludzkimi postaciami. Abstrakcjonizm, styl, który pojawił się na początku ubiegłego wieku, od razu podzielił widzów. Jakie inne cechy posiada nowy styl? Jacy współcześni malarze interesują się tym nurtem?
Abstrakcjonizm, czyli…
Nowy nurt, w którym duże znaczenie ma faktura, proporcje obrazów i pojawiające się na nim odcienie barw pojawia się w 1910 roku za sprawą rosyjskich artystów. To wtedy zwolennicy współczesnej sztuki po raz pierwszy słyszą o abstrakcji geometrycznej i niegeometrycznej. W obu stylach malarze stosują płaskie plamy barwne, rezygnują z ukazywania postaci ludzi, zwierząt i przedmiotów. Zamiast nich pojawiają się linie i proste figury geometryczne, tj, romb, prostokąt czy trójkąt. Więcej o abstrakcjonizmie tutaj: https://www.touchofart.eu/blog/abstrakcjonizm-cz-i-potega-formy-i-koloru/.
„Dzikie” malarstwo
Na wernisażach mówi się głównie o nim. Wassily Kandinsky tworzy „Akwarelę abstrakcyjną”. Sztuka nieprzedstawiająca niczego, jak coraz częściej o nowej stylistyce mówią krytycy, nie podoba się widzom. Jest nieelegancka, pełna krzywych płaszczyzn. Główne zarzuty? Zerwanie z tradycyjnym malarstwem, grafiką, architekturą i ilustracją, stawianie na nowoczesność. Twórcy nie przestają zaskakiwać, marzy im się miejsce wśród wielkich artystów.
To trudne zadanie, bryłami geometrycznymi i płaskimi płaszczyznami zachwyca się niewiele osób. Kandinsky mówi, że linia „powstaje z ruchu przez zniszczenie bezwładności punktu, absolutnego stanu jego spoczynku, a tym samym przez przeskoczenie ze statyki w dynamikę”. Dodaje: „Rozbicie atomu równało się w mej duszy z rozbiciem całego świata. Wszystko stało się niepewne, chwiejne, miękkie”.
„Realna sztuka”
Artystom nie podoba się nazwa nowego kierunku. Postulują by zmienić ją na „sztukę realną”, ale takie fanaberie nie satysfakcjonują nieprzychylnej publiczności. W końcu twórcy rezygnują. Zamiast tego tworzą coraz więcej dziwnej sztuki. Inspiruje ich wszystko; od prehistorycznych malowideł z Lascaux aż do nowoczesnych rzeźb, grafik i ilustracji.
Z niepokojem patrzą na wynalazek Nadara, jakim jest fotografia. Zdają sobie sprawę, że ziarniste i kiepskiej jakości zdjęcia mogą odmienić ich los. Na szczęście tak się nie dzieje. Jakiś czas później na wystawach abstrakcjonistów pojawiają się rzesze ludzi. Malarze wreszcie mogą świętować sukces.
Abstrakcjonizm w Polsce
W Polsce największym uznaniem cieszy się abstrakcja geometryczna. Nowym kierunkiem szybko fascynuje się Ryszard Owidzki. Walczący ze sobą sportowcy i martwe natury to ulubione tematy malarza. Nawet w trakcie wojny nie rezygnuje z malarskiej pasji. W jednym z niemieckich obozów tworzy grafiki przedstawiające życie codzienne więźniów.
Powie później: „Moje pierwsze artystyczne realizacje, które skłaniały mnie ku nowej sztuce, tworzyłem leżąc skurczony w obozowej piwnicy i malując na małych kawałkach papieru, które z trudem zdobywałem. Pamiętam, że jeden za starszych oficerów obozowych, który obchodził oflag, był malarzem. Przychodził i oglądał co robię (w Niemczech był zakaz jakiegokolwiek deformowania), tęsknie wzdychał, kiwał głową i mówił: Expressionismus. Teraz znalazłem potwierdzenie słuszności mojego wyboru. Tak oto dojrzewało moje malarstwo”.
Trzy lata po wojnie, w 1948 roku, Owidzki znowu staje się numerem jeden. Na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie prezentuje kilka swoich projektów. Ekspozycja cieszy się dużym zainteresowaniem publiczności; to jeden z niewielu wernisaży, w których głośno mówi się o „niebezpiecznej sztuce”. Takie opinie pojawiają się wśród władzy, które delikatnie mówiąc za sztuką pełną geometrycznych figur i nasyconego koloru nie przepada.
Abstrakcja geometryczna według Ryszarda Winiarskiego
Gdy Ryszard Winiarski tworzy swoje kompozycje wielu zarzuca mu, że przypominają dzieła Kazimierza Malewicza. Czarne płótna wyglądają jednak inaczej, malarz umieszcza na nich kolorowe kwadraty. Pytany o to czemu tworzy w taki sposób, Winiarski wyjawia, że uwielbia matematykę, a zwłaszcza… rachunek prawdopodobieństwa!
Zanim sięgnie po pędzel rzuca kostką i w przypadkowych punktach maluje figury. Duże znaczenie ma dla niego kolor. Alicja Kępińska, krytyk sztuki: „Poszukuje jednocześnie i znajduje – nowe możliwości językowe sztuki. Jego plastyczne wykresy «losowych przypadków» są nie dziełami sztuki, lecz nieustanną rozprawą o metodzie”.
Abstrakcjonizm w Touch of Art
Nowy styl ma wielu zwolenników wśród współczesnych malarzy. Nie inaczej jest z Leonem Tarasewiczem. Intensywne, przenikające się kolory i paska plama barwna to najważniejsze znaki rozpoznawcze malarza. Tarasewicz w swoich kompozycjach uwzględnia przyrodę, stara się dostrzegać jej piękno.
Paweł Świderski to kolejny artysta, który kocha zarówno street – art jak i abstrakcję. Od lat łączy ze sobą różne techniki, kolory, faktury, eksperymentuje z muralem, graffiti i rysunkiem. Każda jego praca zaskakuje, dzięki czemu Świderski ma grono zagorzałych wielbicieli. Więcej dzieł abstrakcjonistów z galerii Touch of Art: https://www.touchofart.eu/galeria/p/5/direction/1/, https://www.touchofart.eu/galeria/p/6/direction/1/.
Na czym polega fenomen abstrakcji?
W chwili powstania abstrakcja nie cieszyła się dużym uznaniem. Linie, krzywe płaszczyzny i bryły geometryczne o intensywnych barwach z czasem stały się cechą charakterystyczną wielu współczesnych artystów. Także polskich.